હે રામ તમે ફરી દેશમાં રામ રાજ્ય સ્થાપો

અયોધ્યામાં જ્યારે આજે ભવ્ય રામ મંદિરનુ નિર્માણ થવા જઇ રહ્યું છે તે પ્રસંગે મને ખુબજ ભાવુક કરી દીધો અને તે ભાવુકતાના ભાવ ને કાવ્યમાં રજૂ કરવાનો પ્રયત્ન કર્યો છે. મને વિશ્વાસ છે કે લગભગ બધા દેશ વાસીઓનો આજ ભાવ હશે. અભિવ્યકિત ચોક્કસ દરેકની અલગ અલગ હોય શકે.

હે રામ તમે ફરી દેશમાં રામ રાજ્ય સ્થાપો, હિન્દુ, મુસ્લિમ અને મંદિર, મસ્જિદ ના ભેદ કાપો.

હવે થઈ રહ્યું છે તમારી જન્મભૂમિ ઉપર રમલલ્લાના ભવ્ય મંદિરનુ નિર્માણ

તમે પણ જન્મભૂમિનું ઋણ અદા કરો, દેશના ગદદારોને સજા કરો. હે રામ તમે ફરી દેશમાં રામ રાજ્ય સ્થાપો

હવે દેશમાં ના કોઈ ભૂખ્યો સુવે, ના કોઈ આતંકવાદ જીવે, સૌ કોઈ સુખ શાંતિ થી જીવે એવો રામ-બાણ ઈલાજ આપો.

હવે દેશમાં કોઈ કરે બળાત્કાર, અત્યાચાર કે ભ્રષ્ટાચાર તો તમે કરો તેની ઉપર બાણ થી વાર.

કહો લક્ષ્મણને રહે તૈયાર દુશ્મન છે હોશિયાર નહીં કરે લક્ષ્મણ રેખા પાર, ઘરમાં જ છે ગદ્દાર પારાવાર.

આજ ફરી કહો હનુમાનજીને કરે પર્વત, સમંદર પાર અને  કરે દુશ્મનોનું નુકશાન પારાવાર. હે રામ તમે ફરી દેશમાં રામ રાજ્ય સ્થાપો.

ગરીબોનો, વંચિતોનો કરો અહલ્યાની માફક ઉધ્ધાર, કોરોના નામના મહારાક્ષસનો કરો સંહાર

ફરી લાવો એ સુ;સાશન જ્યાં દરેકને માટે હોય યોગ્ય આશન, માતા, પિતા અને ગુરુજનનું હોય સર્વોચ સિહાશન. હે રામ તમે ફરી દેશમાં રામ રાજ્ય સ્થાપો.

ચાલને બેન આજ ફરી જાડ ઉપર ચડીએ- કાવ્ય

ચાલને બેન આજ ફરી જાડ ઉપર ચડીએ, પડીએ, લડીએ અને માના હાથનો માર ખાઈને સૂઈ જઈએ.

સવારે માં ફરી આપણને વ્હાલ કરતી, રાત્રે મારેલા મારનો અફસોસ જતાવાતી, આંસુ સારતી

અને ગરમ ગરમ નાસ્તો જમાડતી.

વળી નવી નવી રમતો રમીએ, લડીએ અને પપ્પાની ખીજનો ભોગ બનીએ.

પાડોશીઓના છોકરાવ સાથે રમતમાં નો હારી જાવ એટલે તું ખોટું બોલીને પણ મારો પક્ષ લેતી આમ  લોહીનો સંબંધ બાલયાવસ્થામાં જ પોતાની સાબિતી આપતો. અને ફરજ નિભાવતો

પપ્પાનો ગુસ્સો સાતમા આસમાનનો પરંતુ તારી દલીલ સામે તે માની જત્તા, હારી જત્તા અને મને માફ કરી દેતા.  ચાલને બેન આજ

મારી નાજુક કલાઈ ઉપર તું તારા નાના હથોથી રાખડી બાંધતી, આંખો મિચી પ્રાર્થના કરતી. હું ભેગા કરેલા પૈસા માથી ભેટ લાવતો, તારી ખુશી એવી જાણે તને તાજમહાલ મળતો

વેકેશનમાં મામા, માસીના બધા ભેગા થતાં સાથે જમતા રોટલીઓની હરીફાઈ કરતાં અને માને ફરી લોટ બંધાવતા.

તારી સાથે લડવા, જગડવા અને હારવામાં જે આનંદ આવતો તે આજે મોટી જીતમાં પણ નથી આવતો.

મોબાઇલમા તો દરરોજ મળીએ વાતો ઓછી કરીએ ને અન્યના મેસેજ વધારે ફોરવર્ડ કરીએ, ચાલને આજ રાખીના દિવસે જૂના સંસ્મરણોને વાગોળીએ.

ઉમ્રના આ પડાવે નથી બહુ બચ્યા જે આપણને રોકતા, ટોકતાં, બચ્યો છે તો ભીતરનો ખાલીપો, તે ને આજ ફરી રંગીન યાદો થી ભરી દઈએ.

એક આજ તો સમબંધ બચ્યો છે આજના કળિયુગમાં કે જેના માટે રડી પડાય, લડી પડાય, જીવી પડાય   અને મરી પડાય. ચાલને બેન આજ

વ્યાપારની રામાયણ- એક કાવ્ય

વ્યાપાર જગતમાં આવ્યા પછી તેમાં ખાસ કરીને મેસકોટ કલર જોઇન્ટ કર્યા પછી મારા મિત્ર અને મેસકોટ કલરના માલિક મનસુખભાઇ ગઢીયા સાથે ધંધાના પાઠ ભણતા-ભણતા જે થોડું અનુભવ્યું તે કાવ્ય દ્વારા વ્યક્ત કરવાનો પ્રયત્ન કરું છૂ આશા છે આપ સૌને પણ ગમશે જ.

પૈસા વિનાની શાહુકારી નથી ગમતી મને,

ઉધારિવાળી વાત નથી ગમતી મને.

અહિયાં વ્યાપારી ઉધારમાં લઈ લે છે લાખોનો માલ,

તેઓ થાય છે બીજાના માલ થી માલા માલ.

વ્યાપારની આવી રીત-ભાત નથી ગમતી મને.

જો આવે વ્યાપારમાં માણસાઈ તો થાય સઘળું લેણ-દેણ કેશમાં,

વ્યાપારી બધા રહે  હમેશા ટેશમાં.

ભલે નીકળી જાય રાડ ભેગી ચીસ,

અહિયાં નથી લેવો માલ કોઈને કેશમાં,

પછી ભલે મળતો હોય ઉધારીમાં સોનો માલ એકસો વીસમાં.

ક્યાં સુધી ચાલસે વ્યાપારમાં આવી રીત ગંદી,

તેજી તો આજે છે પછી આવશે મંદી.

કોણ સમજસે ગાંધીની આ વાત ઉધારની નો હોય દોડ,

હોય પછેડી એવડી સોડ.

આજના ભારતમાં પૈસાની જ છે રામાયણ,

ચેતન હવે તો નગદ એ જ નારાયણ.

સાધના, આરાધના અને ઉપાસનાનો માસ એટલે શ્રાવણ માસ.

સનાતન હિન્દુધર્મની પૂજાના કેન્દ્દ્રમાં શિવ પૂજા રહેલી છે. બહુકાંશ હિન્દુ પ્રજા વર્ષોની એટલે કે આદિ શંકરાચાર્યના વખતની પરંપરા થકી શિવ પુજા કરતી જોવા મળે છે આમ શિવ અને તેની પુજા આપણાં ડી.એન.એ.માં ભળી ગઈ છે. આ પૂજામાં મુખયત્વે નીત્ય શિવ મંદિરે જવું, શિવ-લિંગ ઉપર દૂધ અને જળનો અભિષેક કરવો અને બિલ્વપત્ર ચડાવા આ રીતે ભગવાન ભોળાનાથને રાજી કરી તેના આશીર્વાદ પ્રાપ્ત કરવાનો શુભ આશય દરેક ભક્તના હ્રદયમાં સમાયેલો હોય છે. હિન્દુ ધર્મ અને પરંપરા અનુસાર બધા વારોમાં “સોમવાર” વાર અને મહિનાઓમાં “શ્રાવણ” મહિનો  ભગવાન ભોળાનાથનો ગણાય છે તે દિવસ અને માસનું તેના ભકતોમાં એક અદકેરું મહત્વ હોય છે શ્રાવણ માસ દરમ્યાન ભક્તો વિશેષ શિવ પુજા-પાઠ કરતાં જોવા મળે છે. જેમાં મુખયત્વે રુદ્રભિષેક (રુદ્ર એટલે શિવ) મંદિરોમાં અને ઘરે પૂજામાં રહેલી શિવ-લિંગ ઉપર કરવામાં આવે છે આ પુજા સંસ્કૃતના જાણકાર અને વિદ્વાન બ્રાહ્મણો દ્વારા કરવામાં આવે છે, શ્રાવણ માસ દરમ્યાન શિવ મંદિરોને વિષે શણગાર કરવામાં આવે છે દીપમાલા કરી વિશેષ આરતી કરવામાં આવે છે. આમ તો ભગવાન શિવ ભોળાનાથ તરીકે ઓળખાય છે ભક્તો વિશેષ કઈ ના કરતાં માત્ર એક લોટો જળનો શિવ-લિંગ ઉપર “ૐ નમ; શિવાય” બોલતા-બોલતા ચડાવે તો પણ ભોળાનાથની કૃપા તેમના ઉપર વરસી જાય છે.

હવે અહિયાં મારો સ્વયં નો અનુભવ કહું તો બ્રહમ્ણ કુળમાં જન્મ હોવાના નાતે થોડું શાસ્ત્રનું જ્ઞાન, થોડા પુજા-પાઠ અને મારી અંગત રુચિને કારણે જ્યોતિષ વિષયના પધ્ધ્તિસરના જ્ઞાન ને લીધે લોકો પોતાની કુંડળીઓ દેખાડવા માટે મારી પાસે આવતા હોય છે અને જે કઈ ગ્રહ દોષો હોય છે તેનું અંતિમ શાસ્ત્રોક્ત નિવારણ શિવ પુજા એક માત્ર ઉપાય છે. આધુનિક સમયમાં જેને માનસિક રોગો કહેવામા આવે છે તેનો પણ. ટૂંકમાં મનના કોઈ પણ રોગો કે મનના મેલોં દૂર કરવા માટેનું વિશ્વમાં એક માત્ર અસરકારક ડિટરજંટ એટ્લે ભક્તિ માર્ગ પછી તે શિવ ની કરો રામની કરો કે કૃષ્ણની કરો.

આ તો થઈ ભગવાન શિવની સ્થૂળ ભકિત જો સૂક્ષ્મ ભકિતની વાત કરીએ તો સમગ્ર શ્રુષ્ટિના સર્જનહાર, નિરંજન નિરાકાર જે ને કોઈ જન્મ કે મૃત્યુના બંધન નથી જે કોઈ કદ કે આકારમાં કેદ નથી એવા આદિ યોગી તરીકે જે યોગીઓ અને મહા યોગીઓમાં પ્રચલિત છે. ( આ વાત વિસ્તારથી સમજવા માટે એક વાર અચૂક શિવ નિર્વાર્ણષ્ટકમ સાંભળી લેવું લેખની નીચે તેની લિન્ક પણ આપેલી છે.)

વર્તમાન સમયનો સૌથી હોટ ટોપીક છે યોગ અને ધ્યાન ભગવાન શિવ આના રચયિતા અને આરાધ્ય દેવ ગણાય છે આજે પૂરા વિશ્વમાં અસંખ્ય લોકો પોતાની નીત્ય દિનચર્યામાં યોગ અને ધ્યાનનો સમાવેસ કરતાં જાય છે. આ પ્રાચીન અને સંપૂર્ણ વૈજ્ઞાનિક પધ્ધતિ શીખવા માટે તેઓ ભારતના યોગીઓ પાસે આવે છે તેમની શિબિરો ભરે છે(ઓન લાઇન અને ઓફ લાઇન)  તેમના વિડીયો જોવે છે અને આ રીતે આ અદભૂત વિદ્યાનો લાભ મેળવે છે. આયંગરજી, યોગાનંદજી, રાજનીશજી, મહેશ યોગીજી, શ્રી શ્રી રવિશંકરજી, સદગુરુ જગી વસુદેવજી અને બાબા રામદેવજી જેવા અનેક યોગાચાર્યોએ પૂરા વિશ્વમાં આ વિદ્યાનો ફેલોવો કરી ભારતનું નામ રોશન કર્યું છે. આ યોગ અને ધ્યાનના મુખ્ય પ્રણેતા મહર્ષિ પતંજલિ ગણાય છે જે ને વિશ્વને “પતંજલિ યોગસૂત્ર” આપ્યું. પરંતુ એનાથી પણ પૂર્વે આ ધ્યાન વિધિ ભગવાન શિવે દેવી પાર્વતિને સમજાવી હતી જેનું નામ છે “વિજ્ઞાન ભૈરવ” આમાં ભગવાન શિવે ધ્યાનની જુદી-જુદી ૧૧૨ પધ્ધતિઓ આપી છે.

આમ આ રીતે ભગવાન ભોળાનાથ હજારો વર્ષોથી તેના ભક્તોના હ્રદયમાં  પછી તે ભકિત માર્ગ હોય કે યોગ માર્ગ બિરાજમાન છે. તો આવા ભોળાનાથની સાધના, આરાધના અને ઉપાસનાનો માસ, શ્રવણ માસ મંગળવાર તા.૨૧-૭-૨૦૨૦થી શરૂ થતો હોય ચાલો આપણે સૌ નિસ્વાર્થ અને નિર્મળ ભાવે ભોળાનાથની ભકિતમાં લીન થઈએ અને સૂક્ષ્મ રીતે પોત-પોતાના જીવનું શિવ તત્વ સાથે મિલન કરવાના માર્ગે આગળ વધી જીવનને સાર્થક બનાવીએ એજ પ્રયાસ અને પ્રાર્થના.

અચૂક જોવા જેવી ૧૨ પ્રેરણાદાયી ફિલ્મો અને તેના વિશે

 

વાચક મિત્રો ભારત સહિત સમગ્ર વિશ્વના લોકો  કોરોનોના કહેરના કારણે લોકડાઉન જેવી કપરી અને કંટાળાથી ભરપૂર સમસ્યાનો સામનો કરે છે. કોરોનોના કહેર વધતો જાય છે સાથે સાથે લોકડાઉનનો સમયગાળો પણ વધતો જાય છે આવા સંજોગોમાં દરેક માટે પ્રશ્ન એ છે કે એવું શું કરીએ કે જેથી સમય પસાર થાય, કંટાળો ન આવે અને આપણાં જીવનમાં પણ સુખદ પરીવર્તન આવે આ પ્રશ્નના ઉકેલ સ્વરૂપે હું આપ બધાને મારા સ્વયમના અનુભવ અને અન્ય નિષ્ણાતોના અભિપ્રાયથી સમિશ્રિત સર્વોત્તમ ૧૨ પ્રેરણાદાઈ ફિલ્મ કે મૂવી ની યાદી અને તેના વિષે એક લીટીમાં કહેવાની થતી મુખ્ય વાત સાથે આ લોકડાઉન ૩.૦ ની શરૂઆતમાં આપ સૌને ભેટ કરું છુ.

આમાંની મોટાભાગની ફિલ્મો ડોક્યુમેન્ટરી એટલેકે દસ્તાવેજી પ્રકારની ફિલ્મો છે. આ બધી એવી ફિલ્મો છે જે જોવી તો ગમશેજ પરંતુ આ એવી મોટિવેશનલ અને બેજોડ ફિલ્મો છે કે જે તમને સેકડો પુસ્તકો વાચ્યાની ગરજ સાલસે અર્થાત ઘણા બધા પુસ્તકો વાચવાથી અને લેકચરો સાંભળવાથી જે જ્ઞાન પ્રાપ્ત થાય તે આ ચલચિત્રો જોવાથી સરળતાથી પ્રાપ્ત થઈ શકે છે એ પણ મગજ ઉપર વિશેષ કોઈ ભાર લાદયા વગર. યાદીમાં દર્શાવેલ ફિલ્મ કે મૂવી મેળવવા માટે તમારે ત્રણ સૌર્સનો ઉપયોગ કરવો પડસે નેટ્ફ્લિકસ, અમેજોન અને યુ ટયુબ કોઈ એક જગ્યાએથી બધી મળી શકશે નહીં. પ્રિય વાચકો હું અહિયાં આપને ખુબજ નમ્રતા પૂર્વક ફરી એકવાર આ ૧૨ ફિલ્મો જોવાનો આગ્રહ કરીશ કારણ આ ફિલ્મો કોઈ સાધારણ ફિલ્મો નથી પરંતુ લાખો લોકોના પથ દર્શક કે જીવન પરીવર્તન કરવા માટે નિમિત રૂપ બનેલ ફિલ્મો છે. તો અંતમાં બધાને હેપી લોકડાઉન ૩.૦ સાથે. Stay at home and enjoy at home.

1,  Heal : રોગ કે બીમારી સામે લડવાની અદભૂત ગાથા દર્શાવતી ફિલ્મ.

2,  Think and Grow Reach : વિચારોમાં ઊંચાઈ લાવીને  શ્રીમંત બનવાની વાત અને સંઘર્ષ

3,  The Game Changer : હેલ્થ સબંધી વાતો, ફિટનેસને તેના સરવોચ્ચ શિખરે કેવી રીતે

લઈ  જઇ શકાય તેના માટેના સંઘર્ષની વાત.

4,  Inside Bill’s brain : વિશ્વના સૌથી મોટા ધનિક, દાનવીર અને ટેકનોક્રેટ બિલ ગેટ્સના

જીવન કવન અને સંઘર્ષ વિષે એ બધુ કે જે તમે જાણવા માંગો છો.

5,  પૂર્ણાં : એક સાવ ગરીબ અને અભણ ભારતીય માં અને બાપની દીકરી કેવી રીતે સફળ

પર્વતા રોહક બને છે તેણીના સંઘર્ષની સત્ય ઘટના આધારિત હિન્દી ફિલ્મ.

6,  માંજી ધ માઉંટેંઇન મેન : નવાજૂદીન સિદ્દીકીની બેજોડ અદાકારી પ્રદર્શિત કરતી અને એક

સામાન્ય માણસના પ્રયત્નથી કેવું અશકય કામ પાર પડી જાય છે તે દર્શાવતી સત્ય ઘટના

આધારિત હિન્દી ફિલ્મ.

7,  એક ચીજ મિલેગી વનડરફૂલ : એક ખુબજ મોટા જૈન ધર્મના સંતની પ્રેરણાથી બનાવમાં

આવેલી જીવનની ફિલોસોફી દાખલા દલીલ સાથે સચોટ રીતે શિખડાવતી હિન્દી

એજયુકેશનલ ફિલ્મ.

8,  Muhammad Ali : લીજેન્ડરી અમેરિકન બોક્સર મુહમ્મદ અલીના જીવન સંઘર્ષની

પ્રેરણાત્મક કહાની રજૂ કરતી ફિલ્મ.

9,  Tonny Robbins- I am not your Guru : લાખોના ચહેતા અને આંતરરાસ્ટ્રીય બીજનેસ

અને સ્ટ્રેટેજીસ્ત ટોની રોબિન્સના પ્રેરણાદાઈ લેકચરો અને સેમનારમાંથી કલાત્મક

ડોકયુમેંટરી ફિલ્મ બનાવામાં આવી છે.

10,  The Compass : હકારાત્મક અભિગમ અને સાચી દિશા ચિંધતી ફિલ્મ.

11,  Wild Wild Country : ઓશો રજનીશનું જીવન અને તેની શિષ્યા માં આનંદશીલાના

સફરની કહાની દર્શાવતી ફિલ્મ.

12,  The Biology of belief : મેડિકલના ભુતપૂર્વ પ્રોફેસર અને સંશોધક Dr. Bruce Lipton

દ્વારા  અને તેના સાથી સંશોધકો દ્વારા કરવામાં આવેલા સંશોધનો અને તેના સંઘર્ષની

રજૂઆત કરતો  વિડીયો લેકચર છે બિલિફ વિશેનો

નવી પેઢી વેદ અને ટેકનોલોજીનો સમન્વય કરશે

ખુબજ સભાનતાથી મે આ  લેખનું શીર્ષક આપ્યું છે. આપ સૌને એક નરી વાસ્તવિકતાથી વાકેફ કરુતો વ્યકિતગત રીતે મારી કોઈ લાયકાત નથી, વેદો વિશેનો ઊંડો અભ્યાસ પણ નથી. કે હું વેદ વિષે કઈ પણ લખી શકું પરંતુ  આ લેખનું શીર્ષક અચાનક એક દિવસ મારા મનના ઊંડા ખૂણામાં જબુકી ગયું અને આ લેખનું સર્જન થઈ ગયું. બ્રાહમણ હોવાના નાતે ઘરના સંસ્કારમાં થોડા પુજા-પાઠ હોય, રામાયણ, મહાભારત અને ભાગવત ગીતાનું પ્રાથમિક જ્ઞાન હોય તે સ્વાભાવિક છે. પરંતુ વેદ અને ઉપનિષદની વાત આવતા ઘરના વડીલો એમ કહેતા તે આપણાં ગજાની વાત નથી ટૂંકમાં તેના માટે તો બહુ વિદ્વાન હોવું અનિવાર્ય છે. બિજુ એમ કહેતા કે ઘર-બાર છોડી ધર્મને સમર્પિત થયેલ સાધુ સંતો માટે આ બનેલું છે. સામાન્ય માણસ માટે આ બનેલું નથી આ જવાબ સાંભળીને હું ચૂપ થઈ જતો પરંતુ મને એવું સતત લાગયે રાખતું કે રામાયણ અને મહાભારત જેવા અદભૂત ગ્રાથોનું સર્જન સામાન્ય માણસ માટે કરે અને વેદો કેવળ વિદ્વાનો કે સમાજના કોઈ એક ચોકસ વર્ગ માટે હોય એવું માની શકાય નહીં આપણાં ઋષિ મુનિઓ આવો અન્યાય કરે નહીં. મે જ્યારે જિજ્ઞાશા સહજ એમ કહેલું કે મારે વેદો કેવળ જોવા છે ત્યારે મને એવો પ્રત્યુતર આપેલો કે તે કેવળ મોટી લાઇબ્રેરીઓમાં અને મોટા વિદ્વાનો પાસે હોય. પરંતુ મારી જે તે સમયની જિજ્ઞાશા અને સમજણ એટલી તીવ્ર ન હતી કે હું તે ને મેળવવા માટે લાગી જાવ  હું તો મારા નિત્ય અભ્યાસમાં અને ત્યાર બાદ નોકરી ધંધામાં લાગી ગયો અને જીવનનો ખાસ્સો એવો સમય પણ પસાર થઈ ગયો. પરંતુ વાંચનની અને મનન કરવાની મારી નિત્ય આદતને લીધે તેમજ વર્ષો પહેલા અંદર ધરબાએલી મારી વેદ અને ઉપનિષદો વિષે જાણકારી મેળવવાની જીગ્નાશા એ બહાર ડોકું કાઢયું અને બાળપણમાં મરણ પામેલી મારી વેદ અને ઉપનિષદ વિષે જાણવાની યાત્રાની ધીમી શરૂઆત થઈ પરંતુ પ્રથમ ગ્રાસે મક્ષિકા સંસ્કૃત ન આવડવાનો અફસોસ ભૂતકાળમાં ઘણી વાર થયેલો પરંતુ  આ વખતે તો ઘોર પાપ કર્યું હોય એવો ભયાનક અફસોસ થયો પણ હવે યાત્રા ચાલુ રાખવાનું નક્કી હતું એટલે માર્ગ એવો કાઢ્યો કે કોઈ એવા વિદ્વાન મારફત જાણકારી મેળવવી કે જે ગુજરાતીમાં શુધ્ધ અને સાચી જણાકારી આપે.

શરૂઆતમાં મને વેદ અને ઉપનિષદની પાયાની સમજણ મારા ફૂઆ સ્વ.કનૈયાલાલ જોશી તરફથી મળી તેમણે મને શરૂઆતી મુંજવતા પ્રશ્નોનું સમાધાન આપ્યું સાથે-સાથે આનો અભ્યાસ કરવાનું પ્રોત્સાહન પણ આપ્યું તેઓ ખરા અર્થમાં વેદોના અભ્યાસુ હતા. બીજા મારા માર્ગદર્શક કે જેઓ પ્રત્યક્ષ નહીં પણ પરોક્ષ રીતે રહયા  તે આપણી ગુજરાતી ભાષાના સમર્થ લેખક અને ચિંતક ડો.ગુણવંતભાઈ શાહ. અચાનક એક દિવસ મારા અંગત પુસ્તકોના સંગ્રહમાં નજર નાખતા હાથમાં ડો.ગુણવંત શાહ નું એક પુસ્તક આવ્યું જેમાં તેમણે લખેલ અન્ય પુસ્તકોની સૂચિ પ્રત્યે મારુ ધ્યાન ગયુ જેમાં બે-ત્રણ પુસ્તકોના નામો એવા હતા કે મારા વાચવામાં ક્યારેય આવેલ ન હતા તે નામો હતા “પતંગિયાની અવકાશ યાત્રા”, “પતંગિયાની આનંદ યાત્રા”, “ઈશાવાસ્યમ”. એક વાચક તરીકે  હું ગુણવંતભાઈનો ડાઈ હાર્ડ ફેન છુ. મે તે પુસ્તકો મેળવીને વાંચવાની શરૂઆત કરી અને તે પુસ્તકો મારા માટે ખુબજ અમૂલ્ય સાબિત થયા આમ મારી આ વર્ષો જૂની યાત્રાની ધીમી પણ મક્કમ શરૂઆત થઈ આ વેદ અને ઉપનિષદો વિશેના પુસ્તકોમાં ગુણવંતભાઈએ પોતાની રસાળ શૈલીમાં યુવા પેઢીને કેવળ વેદ અને ઉપનિષદોનો પરિચય નથી આપ્યો પરંતુ તેમાં કેટલું વિજ્ઞાન તત્વ, આત્મ તત્વ અને આનંદ તત્વ રહેલું છે તેની ઊંડી સમજ આપી છે. વેદ અને ઉપનિષદોના અભ્યાસનો ઠેકો કેવળ સાધુ, સંતો કે સમાજના ટીલ્લા-ટપકા વાળાઓ પૂરતો મર્યાદિત નથી. આનો અભ્યાસ તો દરેક વિદ્વાન અભ્યાસુઑ માટે પડકારરૂપ છે આ માહિતીનો નહીં પરંતુ જ્ઞાનનો કદી ન ખૂટે તેવો ભંડાર છે. આના અભ્યાસમાં કોઈ પણ એકનું સંપૂર્ણ જીવન પણ ઓછું પડે.   આતો એવું સમુદ્ર મંથન છે કે આને ઉલેચનાર દરેક અભ્યાસુઓને આમાંથી નિત્ય મૂલ્યવાન મોતિઑ મળ્યેજ રાખે.

હવે આપણે આ લેખના શીર્ષક વિષે વાત કરીએ શ્રીગુંણવંતભાઈના ઉપરોક્ત  પુસ્તકો વાચ્યા પછી મને પણ એવો મનમાં અફસોસનો ભાવ જાગ્યો કે સાલું મોડુ થયું આપણે વેદો વિષે જાણકારી બહુ વહેલી લઈ લેવા જેવી હતી નાહકના અત્યાર સુધી ખાબોચયાને ઊંડો દરિયો સમજી બેઠા જ્યારે સમુદ્રતો આપણને વારસામાં આપીને ગયા છે આપણાં પૂર્વજો એટલે કે આ અદભૂત વેદોના સર્જકો આપણાં ઋષિ મુનિઓ.  વેદોએ ઋષિ મુનીઓનું સ્વયંનું રિસર્ચ છે જે ને આપણે કા તો નકામું સમજયું અને કા તો ધાર્મિક લોકો માટેનું સમજયું વાસ્તવમાં ઋષિ મુનીઓએ તેનું સર્જન સમસ્ત માનવ જાતના કલ્યાણ અર્થે કરેલું છે જેથી માનવ માત્ર જીવનમાં રહેલા દિવ્ય આનંદનો અનુભવ કરી શકે ટૂંકમાં વિજ્ઞાન રૂપી,  આનંદ રૂપી અમૃતને દરરોજ ખોબે-ખોબે પી શકે તેવી જીવન શૈલીની વાત સમજાવી છે. હવે ફરી પાછા શીર્ષક ઉપર આવીએ તો મારી કેરિયરના લગભગ 22 કરતાં વધારે વર્ષો મે એક યુનિવર્સિટીના કોમપ્યુટર સાયન્સ અને રિસર્ચ ભવનમાં કામ કર્યું છે આ સમય મે અનેક વિદ્યાર્થીઓ કે જેઓ કોમપ્યુટર સાયન્સના વિષયના ઉચ્ચ અભ્યાસમાં હોય અથવાતો રિસર્ચ એટલેકે Ph.d. કરતાં હોય તેમની સાથે પસાર કર્યો છે.

આ સદીને આપણે ઇન્ફોર્મેશન એન્ડ ટેકમોલોજીની સદી માનીએ છીએ કારણ તેમણે સમગ્ર વિશ્વની વસ્તુઓને કદમાં નાની કરી દીધી જડપમાં અને સંગ્રહ શક્તિમાં  અનેક ગણો વધારો કરી દીધો જેને લઈને વિશ્વ આપણને નાનું લાગવા માંડયું એક દેશ માથી બીજા દેશમાં જવું તે આપણને નજીકના એક ગામ થી બીજા ગામ જવા જેવુ સહેલું લાગવા માંડયું તેવીજ વાતો અને વિજ્ઞાનનો ઉલ્લેખ વેદ અને ઉપનિષદમાં ઋષિ મુનિઓ દ્વારા કરવામાં આવ્યો છે. વેદો અને ઉપનિષદોની સૌથી મહત્વની વાત એ છે કે તેમાં માહિતી નથી પરંતુ તેમાં રહેલું જ્ઞાન એ ઋષિઓનું સ્વ્યમનું સંશોધિત કરેલું જ્ઞાન છે. એટલે આ જ્ઞાન સનાતન અને સાશ્વત છે. તેમાં બ્રહમાંડની વિશાળતાનો ઉલ્લેખ છે તો સાથે સાથે તેનો સંબંધ પૃથ્થવીના કણ-કણ સાથે કેવો અભિન્ન રીતે જોડાયેલો છે તે ખુબજ વૈજ્ઞાનિક રીતે સમજાવામાં આવ્યું છે. આજે આપણે અનુભવીએ છીએ કે ઇન્ફોર્મેશન એન્ડ ટેકમોલોજીના માધ્યમ થી આપણી યુવા પેઢીએ એવી ક્રાંતિ લાવી છે કે એક નાના એવા મોબાઇલથી આપણે સમગ્ર વિશ્વ સાથે ભૌતિક અને સામાજિક રીતે સંપૂરણ રીતે જોડાયેલા રહીએ છીએ આપણે વિશ્વના કોઈપણ ખૂણે હોવા છતાં સમગ્ર વિશ્વનો અતૂટ હિસ્સો બનીને રહી શકીએ છીએ. આવીજ વાત હજારો વર્ષો પહેલા વેદોમાં ઋષિ મુનીઓએ પોતાની મેઘાવી બુધ્ધિ શક્તિથી કરી છે તેમણે બ્રહ્માંડની અસિમ વિશાળતા નો ઉલ્લેખ કર્યો છે વળી પાછું ખુબજ વિશ્વાસથી એમ કીધું છે કે દરેક નાનો કણ પણ બ્રહમાંડનો એક અતૂટ હિસ્સો જ છે. ટૂંકમાં “જે  કણમાં છે તે બ્રહમાંડમાં છે અને જે બ્રહમાંડમાં છે તે કણમાં છે”. આ વૈજ્ઞાનિક સત્યને આપણાં જુદા-જુદા ધર્મના ગ્રંથોમાં ઉજાગર કરવામાં આવ્યુજ છે અને સમયાંતરે આપણાં સમર્થ આધ્યાત્મિક સંતો અને લેખકો દ્વારા પોતાની કવિતાઓના કે ભજનોના માધ્યમથી પણ સામાન્ય લોકોને સમજાવાનો પ્રત્યન કરવામાં આવ્યો છે. અહિયાં વાચકોને સુપ્રસિધ્ધ કવિ અને સંત શ્રી નરસિંહ મેતાની કવિતાની એક પંકિત દ્વારા યાદ તાજી કરાવું છુ “અખિલ બ્રહમાંડમાં એક તું શ્રી હરી જૂજવે રૂપે અનંત ભાસે”.

હવે મને અહિયાં નજીકના ભવિષ્યમાં એવું દેખાય છે કે દેશની  આ યુવા પેઢી કે જેમને ઇન્ફોર્મેશન એન્ડ ટેકમોલોજીના માધ્યમથી વિશ્વમાં આવી જબરજસ્ત ક્રાંતિ લાવી દીધી તે જો પોતાની અંદર રહેલી મજબૂત ગાણિતિક અને તાર્કિક શકિત આ વેદ અને ઉપનિશદના અભ્યાસમાં જે દિવસે લગાડસે તે દિવસે આની અંદર રહેલું અમ્રુત સમગ્ર વિશ્વને પીવા મળશે તેમાં કોઈ શંકા નથી કારણ ઇન્ફોર્મેશન એન્ડ ટેકમોલોજીના માધ્યમથી યુવાનો આની અંદર રહેલી માનવજાતિના કલ્યાણ અર્થેની વૈજ્ઞાનિક શોધો ડી-કોડ કરિ  સામાન્ય માણસ માટે આંગળીના ટેરવે ઉપલબ્ધ કરાવસે આ માટે આ ટેક્નોક્રેટોની ટિમ બનાવી વેદો અને ઉપનિષદોનો મૂળભૂત અભ્યાસ કરશે આ ટીમમાં સંસ્કૃતના જાણકાર, વેદો અને ઉપનિષદોના ઊંડા અભ્યાસીઓને સામેલ કરવામાં આવસે તેની રુચાઓમાં/શ્લોકોમાં રહેલું ઊંડાણ બહાર લાવી    તેનું એનાલિસિસ કરશે અને તેમાં રહેલી જુદી-જુદી ઉપયોગિતા મુજબ તેની એપ્સ બનાવી દરેકને આંગળીના ટેરવે પોતાના જીવનમાં રહેલું આનંદ તત્વ પીવાની નિત્ય તક મળસે ત્યાર બાદના સમયમાં કદાચ માનવી આજના સમયના માનવી જેટલો તનાવ કે ચિંતામાં તડપાતો નહીં હોય કારણ કે તેની પાસે હવે કુદરતના ખોળે બેસી જીવન જીવવાની તકનિક આવી ગઈ છે.  જે રીતે પતંગિયુ પુષ્પનું પૂર્ણ તત્વ ચૂસીને સતત પ્રકૃતિનો આનંદ લે છે તે રીતે માનવી પણ પ્રકૃતિનો આનંદ લેવાની જીવનશૈલી શીખી જશે અને તે તેનો અધિકાર પણ છે. હવે હું અહિયાં મારી અંદર રહેલી કલ્પના શકિતને વિરામ આપું છુ જો વાચકોને આ વધારે પડતું અવૈજ્ઞાનિક કે અતાર્કિક લાગે તો વાચકો મને માફ કરે.

 

 

 

 

 

 

 

 

માત્રાથી વધારે લેવાથી અમ્રુત પણ જેર બની જાય છે

વિશેષ કરીને છેલ્લા લગભગ પંદર દિવસ જેટલા સમયથી મારા કાન એક ને એક શબ્દ સાંભળીને અને મારુ મન એક ને એક શબ્દ વિષે વિચાર કરી કરીને થાકીને લોથ-પોથ થઈ ચૂક્યું છે. અને તે શબ્દ છે “કોરોના વાયરસ” આ શબ્દ એ મારા સમગ્ર માનસપટ્ટ ઉપર રીતસરનો કબ્જો જમાવી લીધો છે. “કોરોના” એ હવે સમગ્ર વિશ્વના જન માનસ માટે શબ્દ નહીં પણ શબ્દકોષ બની ગયો છે. અહી આપ સૌ સાથે મારો “કોરોના વાયરસ” વિષે વાત કરવાનો કોઈ ઇરાદો નથી. સાવ સાચી વાત કરું તો આ લેખ લખવાનો એક માત્ર હેતુ મારા સ્વયં ની અંદર ઘર કરી ગયેલ શબ્દ કે વિચારથી મુક્તિ મેળવવાનો છે અને હા મારા જેવી મન સ્થિતિ અત્યારે થોડી-જાજી માત્રામાં લગભગ બધાની હશે માટે તમને આ લેખ વાચવો/મમળાવો ચોક્કસ ગમસે.

અહિયાં મારે વર્તમાનપત્રોમાં/ ટી.વી.માં આવતા સમાચારો કે વોટસએપમાં આવતા મેસેજિસ વિષે કોઈ વાત કરવી નથી પરંતુ મારા સ્વયંના મનની અંદર ચાલતા અવિરત સંઘર્ષ એટલેકે મનમાં સ્ફુરતા અસુરક્ષા, ભય, લાગણી અને કંટાળાની અનુભૂતિ કરાવતા વિચારોનું જે સંગ્રામ ચાલ્યું તેની અને તેનાથી છૂટકારો મેળવવાની સહજ અને સરળ રીતોની અનુભવસિધ્ધ વાતો વહેચવી છે. ચોક્કસ એક શિક્ષિત વ્યકિત તરીકે આપણે સૌએ ચેપી રોગ સામે લેવાની થતી દરેક કાળજી લેવી જોઈએ અન્યોને પણ તે માટે સૂચિત કરવા જોઈએ એમાં બે મત ન હોઇ  શકે. છેલ્લા થોડા દિવસોથી આપણે બધા એક જ વિષય વિષે વાતો કરીએ છીએ તેના વિશેજ જાત-જાતના મેસેજિસ વાચી ને કે વાચ્યા વગર અન્યોને મોકલીએ છીએ ટી.વી.માં અને છાપાઓ આ વિષય થી છલકાય છે પરિણામ સ્વરૂપ આપણું મન વધારે પડતાં સુરક્ષાના ભાવમાં અને ભયમાં રહેવા લાગ્યું છે અને જો મનની આ સ્થિતી હજુ થોડો વધારે સમય ચાલુ રહી તો સંભવતા આ વધારે પડતો ભય ફોબિયા કે ડિપ્રેશનનું સ્વરૂપ લઈ લેશે અને આપણને ખ્યાલ પણ નહીં રહે મનની આસ્થિતિ સર્જાવાનું નું કારણ શું? અહિયાં આપણું અદભૂત હિન્દુ ધર્મશાસ્ત્ર આપણને માર્ગદર્શન આપે છે શ્રીમદ ભાગવત ગીતાની એક વાત સૌને યાદ કરાવીશ કે કોઈ પણ વસ્તુ કે પદાર્થનો વધારે પડતો ઉપયોગ કે તેના વિશેનો વધારે પડતો વિચાર હાનિ કારક છે જે આ લેખનું શીર્ષક પણ છે. વાત સાવ સાદી અને સરળ છે કે કસરત શરીર માટે ફાયદા કારક છે પણ પોતાની ક્ષમતા કરતાં ખૂબ વધારે માત્રામાં કરવામાં આવે તો શરીર તૂટી જાય છે પોતાની ક્ષમતા કરતાં ખૂબ વધારે માત્રામાં ભોજન કરવામાં આવે તો ઉલ્ટી થાય છે. શરીરને પોષણ નથી મળતું. આ બધી બાબતો બે ને બે ચાર જેવી છે આમાં કોઈ નિષ્ણાતના  અભિપ્રાયની આવશ્યકતા નથી.

હવે આપણે શું કરવું જોઈએ? કોરોનાની કાળજીતો લેવાનીજ છે પરંતુ તેના વિષે થોડી જાણકારી રાખવી અને દિવસમાં અડધો ક્લાકથી વિશેષ ચર્ચા નો કરવી આમ સયંમ સાથે કામ લેવું, દરરોજ સવારે નીચે પાર્કિંગમાં કે અગાસીમાં ચાલવું, હળવી કસરતો કરવી યોગા કરવા અને જે સમય અત્યારે ઘરે રહેવા માટે મળ્યો છે તો બિન જરૂરી કંટાળાનો ભાવ ન ઊભો થવા દેવો પરંતુ પરિવાર સાથે ખૂબ હસી મજાક કરવી સાથે ચેસ રમો, કેરમ રમો પતે રમો, અંતાક્ષરી રમો અને સૌથી અસરકારક ઉપાય બતાવું તો રસોડામાં ઘૂસી જાવ વાનગી બનાવો અન્યોને ખવડાવાનો આનંદ બેજોડ છે, સાથે બેસી ભાવતા ભોજનોનો લૂફ્ત ઉઠાવો જમીને થોડું સૂઈ જાવ રાજા હોવ એવી અનુભતી થાસે,  પડોસીઓ સાથે ખૂબ આત્મીય સંબધો બનાવાની આ એક તક છે તેને જડપી લ્યો. હા આ બધા માં એક-બીજા સાથે થોડું અંતર ચોકસ રાખવાનું છે કારણ “ચેતતો નર સદા સુખી” અને પહેલું સુખ તે જાતે નરવા”. વોટસએપમાં અન્યોના ચિલ્લા-ચાલુ મેસેજિસ મોકલાવને બદલે  આપણે બનાવેલી ડિશ શેર કરીએ, પરિવાર સાથે બનેલો કોઈ રમૂજી કિસ્સો શેર કરીએ, કોઈ આપણે જોએલી ઉતમ મૂવી કે વાચેલી ઉતમ બૂક સજેસ્ટ કરીએ અને આ રીતે આપણે બધા મળેલા આ સમયને જીવનનું એક યાદગાર સંભારણું બનાવી દઈએ. અંતમાં મારા બધા વાચકો અને દેશવાસીઓને પરમ કૃપાળુ પરમાત્મા દીર્ઘ આયુષ્ય આપે તેવી પ્રાર્થના.

શનિ મહારાજનો મકર રાશિમાં પ્રવેશ અને તેની થનારી અસરો

 

વાચકમિત્રો વર્ષ 2020 ની શરૂઆત પણ ખુબ જ અનિશ્ચિતતા અને તનાવ ભર્યા માહોલમાં થઈ છે દુનિયાની સાપેક્ષમાં વાત કરીએ તો અમેરિકા અને ઈરાન વચ્ચે ના ઝઘડાને લઇને વિશ્વના  અર્થતંત્ર પર તેની માંઠી અસરો, આપણા દેશની વાત કરીએ તો CAA  અને NRC  ને લઈને થતાં હુલ્લડો. તો ચાલો આપણે આવનારા ખૂબ જ નજીકના દિવસોમાં થનારા ગ્રહ મંડળના પરિવર્તન વિશે ખગોળીય તેમજ જ્યોતિષય વિષયની ચર્ચા સંક્ષિપ્તમાં કરીશું સાથે સાથે તેને લઈને દેશ અને દુનિયામાં થનાર અસારો  વિશે પણ પૂર્વાનુમાન કરવાનો  પ્રયત્ન કરીશું. તારીખ 24–1–2020  ના રોજ ગ્રહ મંડળનો સૌથી સંયમી અને શિસ્તનો આગ્રહી તેમજ સારા કર્મો નું સારું ફળ, ખરાબ કર્મોનું ખરાબ ફળ ચોક્કસ રીતે આપતો ગ્રહ શનિ રાશિ પરિવર્તન કરે છે.  શનિ મહારાજ ધન રાશિ છોડી પોતાની મકર રાશિમાં પ્રવેશ કરે છે અને ત્યાં લગભગ તેઑ  અઢી વર્ષ જેટલો સમય રહેશે તો આ ખગોળીય ફેરફારને જ્યોતિષ ના સંદર્ભમાં વૈજ્ઞાનિક રીતે સમજવાનો પ્રયાસ કર્યો છે

સૌપ્રથમ આપણે શનિ ગ્રહ વિશે જાણીએ શનિ ગ્રહ ન્યાય, શિસ્ત અને  સંયમ સાથે અનિવાર્ય રીતે જોડાયેલો છે શનિદેવ લોકોને હંમેશા સત્યના માર્ગે ચાલવાની પ્રેરણા આપે છે અને જો લોકો તેમ કરવામાં નિષ્ફળ જાય તો શનિ મહારાજ તેમને દંડ આપવાનું પણ ચૂકતા નથી બીજું મારા સ્વયંના અનુભવના આધારે કહું તો શનિ ગ્રહ વ્યક્તિમાં વિરક્તિનો  ભાવ આપે છે  એટલે કે લોકોને ભૌતિકતા તરફ નહીં પણ ધર્મ, કર્મ અને સંયમના માર્ગે ચાલવાની સાત્વિક  વૃત્તિ અને પ્રેરણા આપે છે.  હવે એ વિચાર કરીએ કે આવનારા અઢી વર્ષ દરમિયાન દેશ અને દુનિયામાં કેવા કેવા ફેરફારો થઈ  શકે તારીખ 24-1- 2020 ના બપોરે લગભગ બપોરે બાર  વાગ્યે શનિદેવ મકર રાશિમાં અને ઉત્તરષાઢા નક્ષત્રમાં પ્રવેશ કરશે. મકર રાશિ શનિ મહારાજની પોતાની રાશિ હોવાથી અહીં શનિદેવ ખૂબ જ સહુલિયત અનુભવશે અને પૂર્ણ ફળ આપતા પણ જોવા મળશે હિન્દુ ધર્મશાસ્ત્ર મુજબ શનિદેવ ભગવાન સૂર્યનારાયણ ના પુત્ર છે શનિદેવને પોતાના પિતા સૂર્યદેવ સાથે મનમેળ ન હતો આથી જ્યોતિષશાસ્ત્રમાં જે વ્યક્તિની જન્મકુંડળીમાં શનિ અને સૂર્ય સાથે હોય તેના વિશે એમ કહેવાય છે કે પિતા પુત્ર વચ્ચે મતભેદ કે અણબનાવ  ચાલ્યા જ કરે છે બીજું જે વ્યક્તિની જન્મકુંડળીમાં જન્મ લગ્ન મુજબ જો શનિ ગ્રહ યોગ કારક બનતો હોય અને જન્મનો શનિ બળવાન હોય તો તેવા તમામ જાતકોને મકર રાશિનો શનિ પૂર્ણ ફળ આપશે એક વાક્યમાં કહેવું હોય તો આવા જાતકો માટે શનિ મહારાજ “સોનાનો સૂરજ લઈને આવશે”.

હવે આપણે દેશ અને દુનિયાના સંદર્ભમાં જોઈએ તો મકરનો શની સ્ટીલ અને સિમેન્ટના ક્ષેત્રોમાં તેજી લાવશે, શ્રમિકોની રોજગારીમાં વધારો કરશે, મહેનતુ અને ઈમાનદાર લોકોની બોલબાલા વધશે ખોટા અને પાખંડી લોકોનો પરાજય થશે હવે આપણે રાશિ વાર મકરનો શની  કેવું પરિણામ આપે તે જોઈશું.

મેશ  : આ રાશિના જાતકોને મકરનો શની પોતાની રાશિથી દસમા સ્થાનમાં એટલે કે કર્મ સ્થાનમાં  આવનાર હોય નોકરી-ધંધામાં અનુકૂળતા આપે સાથે સાથે કાર્યબોજ પણ વધે ચોથે  દ્રષ્ટિ કરતો હોય મકાન નો યોગ આપે, બારમે  પણ દૃષ્ટિ કરતો હોય નિંદ્રા ની માત્રા માં  ઘટાડો થઈ શકે.

વૃષભ :  આ રાશિના જાતકોને મકરનો શની ભાગ્ય એટલે કે નવમા સ્થાનમાં આવતો હોય તેમને કરેલી મહેનત નું ફળ મળે નવા કાર્યો નો આરંભ થાય, પ્રવાસ થાય, રોગ શત્રુ સામે વિજય અપાવે, વિદેશ યાત્રા કરાવે અને અધુરી ઈચ્છાઓ પૂરી કરે આમ વૃષભ રાશિ ને ને પૂર્ણ ફળ મળે.

મિથુન : આ રાશિના જાતકોને મકર રાશિનો શનિ આઠમા સ્થાનેથી પસાર થતો હોય મધ્યમ પરિણામ આપે તેના આંતરિક ભય માં વધારો થાય, કાર્યમાં ઉતાવળ કરવી નહીં વિલંબ થઈ શકે પરંતુ આ શનિ આધ્યાત્મિક પ્રવૃત્તિ માટે ઉત્તમ ગણાય પારિવારિક પ્રશ્નો પણ ઊભા થઈ શકે આમ ઠીક ઠીક ફળ આપે।

કર્ક : આ રાશિના જાતકોને મકર રાશિનો શનિ સાતમા સ્થાન ઉપર થી  એટલે કે બરાબર તેની સામેથી પસાર થનાર હોય વળી શનિ ચંદ્રમાનો મિત્ર ન હોય આથી કર્ક રાશિના જાતકોને માનસિક પરિતાપ વધે જાહેર જીવનમાં નવા લોકોનો સામનો કરવાનો આવે નવમે દ્રષ્ટિ કરતો હોય અટકેલા કાર્યો આગળ વધે આધ્યાત્મિક પ્રવૃત્તિઓને  વેગ મળે.

સિંહ : આ રાશિના જાતકોને મકર રાશિનો શનિ મિશ્ર ફળ આપનારો રહે કારણ કે  સિંહ રાશી સૂર્યના ઘરની હોય શનિને સૂર્ય સાથે મિત્રતા ન હોય  મિશ્રિત ફળ આપે, રોગ શત્રુ સામે સંઘર્ષ આપે પરંતુ અંતમાં વિજય થાય, વિદ્યાભ્યાસમાં સફળતા આપી શકે વિષયમાં ઊંડા ઊતરવાની વૃત્તિ આપે ખાસ કરીને રિસર્ચ કરતા વિદ્યાર્થીઓ માટે આ સમય ખૂબ જ અનુકૂળ રહે. જ્યોતિષીય જ્ઞાનમાં વધારો કરે આ સમય દરમિયાન કોર્ટ-કચેરીના કાર્યથી દૂર રહેવાનો પ્રયત્ન કરવો.

 કન્યા : આ રાશિના જાતકોને મકર રાશિનો શનિ પાંચમા સ્થાનમાં ઉપરથી પસાર થતો હોય પાંચમા સ્થાનને સંબધિત પરિણામ શુંભ આવે ઉચ્ચ અભ્યાસ અર્થે અનુકૂળતા રહે, પુત્ર-પુત્રી બાબતે શુભ સમાચાર આવે પરંતુ રોગ શત્રુ અને કોર્ટ-કચેરી બાબતે સારું પરિણામ  ન આપે આમ આ જાતકોને પણ મિશ્રિત ફળ મળે.

તુલા : આ રાશિના જાતકોને મકર રાશિનો શનિ ચોથા સ્થાન પર થી પસાર થતો હોય મકાન નો યોગ કરે, નોકરી-ધંધામાં અનુકૂળતા રહે અને  રોગ શત્રુ સામે વિજય અપાવે  આમ ઉત્તમ પરિણામ આપે.

વૃશ્ચિક : આ રાશિના જાતકોને સારા સમાચાર એ છે કે તેમના માટે સાડા સાતી નો સમય હવે પૂરો થયો છે શનિ મહારાજની કડક તાલીમનો સમય પૂરો થયો હવે તેમને મીઠા ફળ ખાવાનો  સમય ધીમે ધીમે શરૂ થાય છે મકરનો શની નવા સાહસો કરાવે, યાત્રા પ્રવાસ કરાવે આમ સારા કામોની શરૂઆત કરાવે અને સફળતા અપાવે.

ધન : આ રાશિના જાતકોને મકર રાશિનો શનિ સાડેસતીના અંતિમ તબક્કામાં છે તેમ કહી શકાય આ તબક્કો તેમના માટે શનિ મહારાજ દ્વારા અપાતી આકરી તાલીમ નો આખરી તબક્કો છે હવે તેમને આગલા પાંચ વર્ષ કરતાં વધારે કષ્ટ સહન કરવાનું નથી.  સાડેસતીનો અંતિમ તબકકો કહેવાય થોડું માનસિક તણાવ આવી શકે છે અન્યથા સાડેસતીનો આ સમય એટલે જાતકો માટે કડક  તાલીમનો સમય કહેવાય શનિ જેવો કડક અને સંયમી જીવન શીખવતો શિક્ષક સમગ્ર સંસારમાં અન્ય કોઈ બીજો નથી.

મકર : આ રાશિના જાતકોને મકરનો શનિ પોતાની રાશી એટલેકે ચંદ્રમા ઉપરથી પસાર થતો હોય આને સાડાસાતીનો બીજો તબકો કહેવાય જે જાતકને માનસિક પરિતાપ આપે, જાહેર જીવનમાં નવા લોકોને મળવાનું થાય, ધાર્મિક પ્રવુતિઓને વેગ મળે  પરંતુ આને પણ જો તાલીમનો બીજો તબકો સમજી આ સમય દરમ્યાન શીખવાનો પ્રયાસ ચાલુ રાખવામા આવે તો ભવિસ્ય માટે રસ્તો ખૂબ સરળ બની જાય છે

કુંભ : આ રાશિના જાતકોને મકર રાશિનો શનિ બારમે પસાર થનારો હોય આ સમય માનસિક અને શારીરિક તણાવ વાળો રહેશે. કુંભ રાશિના જાતકોને સાડેસાતિના પ્રથમ તબક્કાની શરૂઆત  થશે આ જાતકો આને તાલીમ સમજી અને બરાબર શીખવાનો પ્રયત્ન કરશે તો ભવિષ્ય માટે આ સમય સાચો પથદર્શક સાબિત થશે તેમાં કોઈ શંકા નથી.

મીન : આ રાશિના જાતકોને મકર રાશિનો શનિ અગીયારમા સ્થાનમાં એટલે કે લાભ સ્થાનમાંથી પસાર થનાર હોય વાસ્તવમાં સમગ્ર રીતે લાભકારક સાબિત થશે સંતાનોથી લાભ શેર-સટ્ટાથી લાભ અને મિત્રોથી લાભ મળશે

હાઈ લાઈટસ : શનિ મહારાજ હંમેશા આપણને કાંઈને કાંઈ આપે છે તે આપણને બધાને કડક શિસ્ત અને સંયમના માર્ગે ચાલવાની પ્રેરણા આપીને આગળ જતા આપણા માટે સાચા પથ દર્શક સાબિત થાય છે તેઓ આપણી પાસેથી જે કાંઈ લે છે  તે નકામી અને આપણને નડતી વસ્તુઓ જ લેશે દાખલા તરીકે વધેલા વાળા, નખ, શરીરનો મેલ, આળસ, ખોટું કરવાની વુતી વિ.  આ બધું શનિ મહારાજના પ્રભાવ હેઠળ છે જે આપણાં માથી દૂર કરી વાસ્તવમાં આપણી ઉપર કૃપા કરે છે નહીં કે આપણને સજા કરે છે.

સુનંદા ધ વોરિયર

કહેવાય છે કે હિસ્ટ્રી નેવર રીપીટ પરંતુ હંમેશા ઇતિહાસ સમયાંતરે પુનરાવર્તન કરતો જ હોય છે તેના સ્વરૂપ અને માર્ગમાં ચોક્કસ ફેરફાર હોઈ શકે આજે મારે કંઈક આવી જ ખુશીથી તરબતર કરી દે અને ગર્વ લેવા જેવી  એક વાત શેર કરવી છે જેમાં ઇતિહાસ કેવી રીતે પુનરાવર્તિત થાય છે તેનું સચોટ ઉદાહરણ છે. અહીંયા વાત છે વર્તમાન ભારતની એક લોખંડી સ્ત્રીની કે   દીકરીની  જેનું નામ છે સુનંદા વશિષ્ઠ તેણીને ટીવી ઉપર કે યુ-ટ્યુબ  ઉપર બોલતા જોવી અને સાંભળવી તે દરેક ભારતીય માટે ગૌરવ આપનારી ઘટના છે તેના વખાણ કરવા માટે મારી પાસે શબ્દો નથી.  પરંતુ મારા મન અને મસ્તિષ્કમાં ભારતના પ્રાચીન ધર્મશાસ્ત્રનું એક અમર અને અજોડ સ્ત્રીપાત્ર સામે દેખાય છે તે છે મહાભારતનું પાત્ર દ્રૌપદી. સુનંદા એ પાંચ હજાર વર્ષ કરતા વધુ જુના, વિશ્વના સૌથી મોટા અને પવિત્ર ગ્રંથ મહાભારતના અમરપાત્ર દ્રૌપદીને જીવનના વાસ્તવિક મંચ ઉપર ચરિતાર્થ કરીને દેખાડ્યું છે. તેના વિશે જેટલો ગર્વ કરીએ અને તેને અભિનંદન આપીએ એટલા ઓછા છે. હું તેણીની સરખામણી દ્રૌપદી સાથે એટલા માટે કરુ છું કે મહાભારતની કથા મુજબ દ્રૌપદીએ  કૌરવો અને જુગારમાં હારેલા પાંડવોથી ભરેલી સભામાં પોતાના વસ્ત્રાહરણના શર્મનાક કૃત્ય બાદ ભીમ સાથે મળીને ભરી સભામાં પ્રતિજ્ઞા લીધેલી કે એક નારીનું  દુષ્કૃત્ય કરનાર દુશાસનને મારી નાખી તેની છાતીના લોહીથી પોતાના કેશ ઝબોળ્યા બાદ જ તેણી પોતાના કેશ બાંધશે અને આ રીતે તેણીએ લગભગ ૧૩ વર્ષ સુધી પોતાના વાળ ખુલ્લા રાખ્યાં અને ભીમે યુધ્ધમાં દુશાસનનો વધ કરી તેની  છાતીના લોહીથી  દ્રૌપદીના કેશ ઝાબોડીયા અને તે બાદ જ દ્રૌપદીએ પોતાના વાળ બાંધ્યા હતા.  સુનંદાએ પણ પોતાના જીવનના સંગ્રામમાં આવું જ કંઈક કરી દેખાડ્યું છે.

સુનંદા માટે પોતાની આ પ્રતિજ્ઞા પૂરી કરવાનો પ્રસંગ એટલે ૧૪ નવેમ્બર 2019 ના રોજ યુ.એસ.એ. ના વોશિંગ્ટનમાં “ધ ટોમલાંટોસ  કમિશન ઓન હ્યુમન રાઇટસ” આ  કમિશનનો વિષય હતો વર્તમાન સમયમાં કાશ્મીરમાં રહેતા લોકો ઉપર ભારત સરકાર માનવતા ભર્યો અભિગમ રાખતી નથી તેમને ત્યાં આર્મી દ્વારા ખૂબ ત્રાસ આપવામાં આવે છે માટે સુનંદા વશિષ્ઠે આ કમિશન સમક્ષ હજાર રહી  આજથી ત્રીસ વર્ષ પહેલા ભારતના કાશ્મીરમાં કાશ્મીરી હિન્દુઓ એટલે કે પંડિતોને જે બર્બરતા અને ક્રૂરતાપૂર્વક રહેંસી નાખી ખુલ્લેઆમ કાયદો અને વ્યવસ્થા તો ઠીક પરંતુ સમગ્ર માનવતાને શર્મસાર કરી નાખી કશ્મીરી હિન્દુઓને પહેરેલ લૂગડે પોતાના વતનમાંથી ખદેડી નાખ્યા તે બર્બરતાપૂર્વક કૃત્યનો આંખે દેખ્યો અહેવાલ 30 વર્ષ બાદ સુનંદા વશિષ્ઠે વિશ્વ સમક્ષ મૂક્યો..

  હ્યુમન રાઈટ્સના ઓઠા હેઠળ ભારતને વિશ્વમાં બદનામ કરવાના હેતુથી યોજાયેલા આ કમિશન સમક્ષ ધારદાર રજૂઆત કરી ન કેવળ કમિશનને  શિકસ્ત આપી પરંતુ લાચાર સ્થિતિમાં મૂકી દીધું પોતાની એટલે કે 30 વર્ષ પહેલાંની કાશ્મીરી પંડિતોની સ્થિતિનું હું-બહુ વર્ણન કરી શાબ્દિક સર્જીકલ સ્ટ્રાઈક કરી કમિશનને અને  ભારતને બદનામ કરનાર લોબીને શર્મનાક સ્થિતિમાં મૂકી દીધા સુનંદાના 14 નવેમ્બરના ભાષણને અવાર-નવાર જોતાં અને સાંભળતાં એમ લાગશે કે તેણીએ 30 વર્ષ દરમિયાન અસંખ્યવાર આ દર્દ અને પીડા વ્યક્તિગત રીતે મહેસૂસ કર્યા હશે અને જીવ્યું પણ હશે એટલેજ ૧૪ નવેમ્બરના દિવસે ધ ટોમલાંટોસ  કમિશન સમક્ષ તેણીનો પુણ્યપ્રકોપ બહાર આવ્યો.  સુનંદા સાક્ષાત દુર્ગાના રૂપમાં પાકિસ્તાન તરફી હ્યુમનરાઈટીસ્ટો   ઉપર પોતાની અસ્ખલિત વાણી દ્વારા કારપેટ બોમ્બરટમેંટ કરી સમગ્ર વિશ્વમાં કાશ્મીરમાં પ્રવર્તતા પાકિસ્તાન પ્રેરિત આતંકવાદના ચિથરા ઉડાવી દીધા તેણીની આ ધારદાર અને  વ્યથાઓ ભરેલી દલીલો સાંભળી દરેક ભારતીય આ દીકરી ઉપર ગર્વ લેતો ન થાય તો જ નવાઈ લાગશે.

મારા મતે સુનંદા તે દિવસે સાંજે જ્યારે ઘેર ગયા હશે ત્યારે ચોક્કસ તેણીને ખૂબ જ હળવાશ અનુભવાણી હશે. અને કદાચ દ્રૌપદિને પણ આવીજ હળવાશ અનુભવાણી હશે દુશાશનના મૃત્યુબાદ. સુનંદાને થયું હશે  હાસ આતંકવાદ રૂપી દુશાસન આજે મરાણો, સમગ્ર વિશ્વમાં ખુલ્લો પડ્યો અને મારા દ્વારા સમગ્ર નારી શક્તિનું સન્માન પુન:સ્થાપિત થયું. તેણીની આ સિદ્ધિ બદલ હું તેને આધુનિક ભારતની વીરાંગના કે યોદ્ધા કહીશ.  કેવળ સરહદ ઉપર હાથમાં બંદૂક લઇને લડતો સૈનિક જ યોદ્ધા નથી પરંતુ વિશ્વ મંચ ઉપર પોતાના દેશના દુશ્મનોના કાવતરાને વિશ્વ સમક્ષ ઉઘાડા કરનાર  અને તેને બૌધ્ધિક રીતે પણ પરાશ્ત કરનાર એક યોદ્ધા સૈનિક જ છે.  “સુનંદા ધ વોરિયર”.  સુનંદા વશિષ્ટ વર્તમાન અને આવનાર યુવા પેઢી માટે દેશભક્તિનું શ્રેષ્ઠ  ઉદાહરણ બનીને રહેશે એમાં કોઈ શંકા નથી.

હવે જે વીરાંગના વિશે મેં  આટલું બધું લખ્યું તે આખરે છે કોણ?  તો આવો પ્રથમ તે જાણીએ અને પછી હું મારી આ સુનંદા ચાલીસાનો  આર્ટીકલ પુરો કરીશ.  તેણી હાલમાં યુ.એસ.એ.માં પ્રોફેશનલ રિપોર્ટર તરીકે કાર્યરત છે. વર્ષ 1990 માં કાશ્મીર ઘાટીમાંથી પાકિસ્તાન પ્રેરિત આતંકવાદીઓ અને કશ્મીરી કટ્ટરવાદીઓએ કશ્મીરી હિન્દુઓને સરેઆમ રહેસી નાંખી તેની ઉપર અમાનુષી જુલ્મ ગુજારી હંમેશા માટે પોતાની માતૃભૂમિ છોડવા મજબૂર કરી દીધા હતા તેમાં સુનંદા વસિષ્ઠનો પરિવાર પણ એક હતો તે સમયે તેમના સહકારમાં કે સાથ માં વિશ્વની કોઈ  માનવતાવાદી સંસ્થા, કમિશન કે વ્યક્તિ આવી ન હતી.  એટલા માટે મેં તેણીની સરખામણી દ્રૌપદીના પાત્ર સાથે કરી છે  કે મહાભારતમાં વસ્ત્રાહરણની ઘટનાથી લઈને દુશાસનના મૃત્યુ સુધીના લગભગ ૧૩ વર્ષના સમયગાળા દરમ્યાન દ્રૌપદીએ વસ્ત્રાહરણનું દુઃખ અને પીડા એકલી અનેકવાર મહેસૂસ કર્યા હશે અને જીવ્યું હશે અંતમા જ્યારે પ્રતિજ્ઞા પૂરી થાય છે ત્યારે તેણીને અને સમગ્ર સમાજને શાતા મળે છે કે સમાજમાં નારીનું સન્માન ફરીથી સ્થાપિત થયું છે. આમ આ રીતે માતૃભૂમિ છોડવાનું દુઃખ આ વીરાંગના એ દ્રૌપદીની માફક ગાંઠ વાડી ૩૦ વર્ષથી પોતાની પાસે સાચવી રાખ્યું હતું અને ૧૪ નવેમ્બરના રોજ પોતાની પ્રતિજ્ઞા પૂરી કરતી હોય તેમ વિશ્વ સમક્ષ મૂક્યૂ.  આ રીતે નારી શક્તિએ  વિશ્વ ભરના હિન્દુસ્તાનીઓના  હદયમાં કાયમ માટે પોતાનું સ્થાન બનાવી લીધું.

ટ્રાફિકના નવા નિયમો, વિવાદો અને તેના ઉકેલો

‌કાશ્મીરમાં  કલમ 370 ની નાબૂદી નું ઐતિહાસિક પગલું તેના લીધે પાકિસ્તાન સાથે કાશ્મીર મુદ્દે સર્જાયેલ તંગ પરિસ્થિતિ આ બે મુદ્દા છેલ્લા લગભગ એક મહિનાથી દિલ્હીમાં દુનિયામાં અને લોક મોઢે દેશના ચોરે-ચોરે ચર્ચાય છે. આધુનિક યુગ નો ચોરો એટલે whatsapp અને facebook તેમાં પણ આની ઢગલા મોઢે પોસ્ટ ફરે છે દેશના  સામાન્ય લોકો આવેશમાં આવીને ગરમા ગરમ ચર્ચાઓ કરે છે આ પગલાંની તરફેણમાં વધારે અને વિરોધમાં દલીલ કરનારાઓની સંખ્યા ખૂબ ઓછી છે. આ સૌથી ગરમાં ગરમ મુદ્દાને પણ પળવારમાં ભુલાવી દેતો સુપર હોટ મુદ્દો લોકજીભે ન કેવળ ચર્ચાય છે પરંતુ શબ્દોમાં એટલે કે વાણી દ્વારા તેનો  ઉગ્ર વિરોધ નોંધાવાઈ છે જો કોઈ આ મુદ્દે જરાપણ સરકાર તરફની વાત કરે તો તેની સામે અન્ય લોકોનો પૂણ્યપ્રકોપ ફાટી નીકળે છે. આ મુદ્દો એટલે અન્ય કોઈ મુદ્દો નહીં પરંતુ ટ્રાફિકના નિયમોનું પાલન ન કરનારને   દંડ ની જોગવાઈ માં કરેલો અનેક ગણો વધારો છે. દેશના ખાસ કરીને શ્રમિક વર્ગમાં મહિલા વર્ગમાં અને વિશાળ સંખ્યામાં સામાન્ય લોકોમાં આનો વિરોધ પરાકાષ્ટા એ જોવા મળેછે. આનાથી લોકોને પડતી અનેક તકલીફો અને અગવડતાઓનું લાંબુ લચક લિસ્ટ  અત્યારે દરેક નાગરિકના ખિસ્સામાં હાથવગું છે તમે જરા અમથું વાતનું ટપકું  મુકશો તો તુરંત તે તમને આ લીસ્ટ પકડાવી દેશે જેમાં મુખ્યત્વે જો કોઈ એક નિયમ નો  વધારે માત્રામાં વિરોધ હોય તો તે નિયમ છે હેલ્મેટ પહેરવાના અને નિયમોના ઉલ્લંઘન બદલ લેવામાં આવતો ભારેખમ દંડ ની રકમ સામે, આની સામે સરકાર તરફથી આ નવા નિયમ બાબત રજૂ કરવામાં આવેલ તર્ક અને દલીલો સામા પક્ષે લોકો તરફથી મૂકાતો વિરોધ અને દલીલો નો અંત આવે તેમ નથી.

આ વિષય ઉપર ખૂબ મનોમંથન કર્યા પછી અને આ ઘટનામાં સાક્ષીભાવે વિચાર કરતા કરતા જે નિષ્કર્ષ ઉપર પહોંચાય છે તે નિષ્કર્ષ  અને ત્યાં પહોંચતા પહેલાંનું મારું મનોમંથન એ વિષયના તરફેણના અને તેની વિરોધના મારા મનમાં આવેલા તર્કો  ને શકય એટલા  સૂચિબદ્ધ કરીને આપની સાથે એક વિચારક અને લેખક તરીકે વહેંચવાની ભાવનાને હું રોકી શકતો નથી ને કલમ ઉપાડ્યા વગર રહી શકતો પણ નથી. આમ  સૌપ્રથમ જ્યારે એક નાગરિક તરીકે આ સમાચાર સાંભળ્યા અને માધ્યમો દ્વારા જાણ્યું કે આની અમલવારી માં ખૂબ જ કડકાઈ સરકાર દેખાડશે ત્યારે મારો વિરોધ પણ આ નિર્ણય સામે પરાકાષ્ટા એ હતો. ટુ- વ્હીલરમાં કામ ઉપર જતો સામાન્ય માણસ દિવસ દરમ્યાન શહેરમાં પોતાના કામ અર્થે નાની મોટી 10 જગ્યાએ આવતો -જતો હોય છે ત્યાં બધે જ હેલ્મેટ સાચવવાની પૂર્તિ વ્યવસ્થા હોય છે? આપણા શહેરના મોટાભાગના રસ્તાઓ ખાડાઓથી ભરપૂર હોય છે કોઈક રસ્તાઓ તો તો એમ કહી શકાય કે ખાડામાં ક્યાંક ક્યાંક રસ્તો જોવા મળે છે  આવા રસ્તાઓ ઉપર ભારેખમ હેલ્મેટ પહેરવાથી ગરદનની કરોડરજજુને મોટુ નુકસાન થવાની શક્યતા પણ નકારી શકાય નહીં આમ અનેક દલીલો આ નિયમની વિરોધની મારા મનમાં પણ જન્મી હતી કારણ કે આ નિયમોને લીધે કેટલી અગવડતા ઓ અને મુશ્કેલીઓ આપણને વર્તાશે એ વાત ના ખ્યાલથી  સરકાર પ્રત્યે વધુ વિરોધની ભાવના ઊભી થતી હોય છે. વળી નાની અમથી ભૂલ માટે આવડી મોટી રકમનો દંડ ખરેખર વાજબી છે?  સાથે સાથે બજારમાં ફરતા એવા દ્રશ્યો પણ જોવા મળે છે દેશના  સામાન્ય લોકો હેલ્મેટ ખરીદતા મોટી સંખ્યામાં  જોવા મળે છે આમ કાયદાથી ડરતી અને કાયદાને આજની તારીખે પણ સન્માન આપતી  પ્રજા પોતાના વિરોધની વચ્ચે પણ કાયદાનું પાલન કરતી જોવા મળે છે. જે આપણાં દેશની લોકશાહીની સાચી તાકાત છે અને કોઈ પણ દેશ ની તંદુરસ્ત લોકશાહી માટે પ્રજાનું આ ખમીર જ  અગત્યનું પરિબળ છે .

સામા પક્ષે સરકાર તરફથી આ ભારેખમ દંડ વસૂલાતનો કાયદો શા માટે  અમલમાં મૂકવામાં આવ્યો તે બાબતે ખુલાસો કરતી વખતે જે આંકડાઓ આપવામાં આવ્યા તે માત્ર ચોંકાવનારા, આંખ ઉઘાડનારા નહીં પણ ભર નીંદરમાંથી ઝબકીને સીધા ચાલતા કરી દેનારા છે. જો આનો અમલ તાત્કાલિક એટલે કે પળ વારનો   પણ વિલંબ કર્યા વગર નહીં કરવામાં આવે તો રાષ્ટ્ર તેની મોટી કિંમત ચૂકવશે અને અત્યાર સુધી તો ચૂકવતો આવ્યો જ છે સરકારે જે આંકડાઓ માર્ગ અકસ્માતમાં વર્ષ દરમિયાન મૃત્યુ પામેલા ના આપેલ છે તેની સંખ્યા છે લગભગ એક લાખ ચાલીસ હજાર લોકો ભારતમાં દર વર્ષે માર્ગ અકસ્માતમાં મૃત્યુ પામે છે ઇજાગ્રસ્તોની સંખ્યા અને અન્ય અકસ્માતોની સંખ્યા તો આના કરતાં પણ અનેક ગણી  વધારે છે .

આમ એક તરફ કાયદાના પાલનથી રોજબરોજના કામમાં સામાન્ય લોકોને પડતી મુશ્કેલીઓ અને માનસિક અકળામણ  ઘણી છે,  દંડની રકમ પણ  ઘણી વધારે છે, તો સામેની તરફ ટ્રાફિકના સામાન્ય કાયદાઓ નું પાલન ન કરવાની આપણી જિદ્દી મનોવૃત્તિ, બેફામ રીતે જાહેર રસ્તા અને શેરીઓમાં વાહન ચલાવાને  લીધે જે દુષ્ટ પરિણામો ભોગવવા પડ્યા છે તે અસહ્ય છે દર વર્ષે એક લાખ ચાલીસ હજાર નિર્દોષ માનવો માર્ગ અકસ્માતમાં મૃત્યુ પામે તે કોઈપણ રાષ્ટ્ર કે સમાજ રચના માટે સ્વીકાર્ય ન હોઈ શકે . આટલી મોટી સંખ્યામાં થતાં માર્ગ અકસ્માતો એ દર્શાવે છે કે જ્યાં સુધી ભારેખમ દંડની જોગવાઈ કરવામાં નથી આવતી ત્યાં સુધી આપણી અંદર ટ્રાફિકના નિયમોનું પાલન કરવાની જરૂરિયાત ઉભી થતી જ નથી આપણી બેદરકારી ગુન્હાહિત બેદરકારી છે. આવી સ્થિતિમાં તટસ્થતા થી વિચારવામાં આવે તો સૌપ્રથમ એક જ સામાન્ય વિચાર સામે આવે છે અને તે આવવો પણ જોઈએ  કે જાન બચી તો લાખો પાય અર્થાત બધી જ અકળામણ  અને મુશ્કેલીઓ સહન કરીને પણ દરેક નાગરિકે ટ્રાફિકના નાના-મોટા   બધા જ નિયમો નું  ઇમાનદારીથી પાલન કરવું જોઈએ. સરકાર દ્વારા જાહેર થયેલા આંકડાઓમાં થોડા ઘણા ફેરફાર હોઈ શકે પરંતુ એક નાગરિક તરીકે આપણે જ જો આપણું મૂલ્યાંકન કરીએ તો દેશના નાના મોટા દરેક શહેરોમાં  ટ્રાફિકની સ્થિતિ એટલી બધી ખરાબ છે  કે તેનું શબ્દોમાં વર્ણન અધૂરું જ રહે છે  નાના મોટા દરેક રસ્તાઓ ઉપર આડેધડ ટ્રાફિક તેનું આડેધડ સંચાલન અને મૂર્ખતાની તમામ હદ ઓળંગીને કરવામાં આવતું પાર્કિંગ કે જેને લીધે આજે સામાન્ય લોકો તો ઠીક પરંતુ એમ્બ્યુલન્સ અને ફાયર ફાઈટર પણ સમયસર  દુર્ઘટના સ્થળે પહોંચી શકતા નથી. આ સ્થિતિ માટે કેવળ આપણે જ જવાબદાર છીએ આપણી નિષ્ફળતા માટે અન્યોને દોષ દેવાની  માનસિકતાના આપણે વર્ષો જૂના શિકાર છીએ. ખરાબ કાયદો-વ્યવસ્થા માં આપણે પાકિસ્તાનનો હાથ છે એમ કહી  છૂટી જઈએ છીએ પરંતુ આ કિસ્સામાં તો એમ કહીને પણ છટકી શકીએ તેમ નથી અહીંયા જ્યારે હું એમ શબ્દ વાપરું છું  કે આપણે તેનો અર્થ બંને પક્ષ એવો થાય છે સરકાર અને સામાન્ય લોકો કારણકે સરકાર પણ આપણામાંના લોકો દ્વારા જ ચલાવવામાં આવે છે ટ્રાફિકની આ વિકરાળ સમસ્યા કંઈ રાતોરાત અસ્તિત્વમાં નથી આવી વર્ષો સુધી સત્તાધીશોએ આને ગંભીરતાથી લીધી જ નહીં પોતાની તરફથી ઇરાદાપૂર્વક ના આંખમીચામના કર્યે રાખ્યા પ્રજા ની આંખમાં ધૂળ નાખતા રહયા સત્તા સ્થાને બેઠેલા હોય  પોતાની ફરજ પ્રત્યે ગુન્હાહિત બેદરકારી દાખવી સમસ્યાને સુલજાવાને બદલે તેને વધુને  વધુને વધુ વિકરાળ થવા દીધી છે. આ કડવી વાસ્તવિકતા પણ આપણે સ્વીકારવી જ રહી કેવળ કાયદો બનાવવાથી કે દંડની રકમ વધારવાથી આ સમસ્યાનો અંત આવશે નહીં, સરકારે પણ પોતાની જવાબદારી ઈમાનદારીથી નિભાવવી પડશે  અસરકારક ટ્રાફિક સંચાલન આપવું પડશે, વાહન ચલાવવા માટે  સારા અને મોટા રસ્તાઓ આપવા પડશે આમ બંને પક્ષે પોતાની જવાબદારી ઈમાનદારીથી અદા કરવી પડશે તો જ એક ટ્રાફિક સેન્સ લોકોમાં  ડેવલપ થશે, અને તેનું પરિણામ રસ્તા પર પણ જોવા મળશે જ અન્ય દેશોમાં આપણે જઈએ છીએ ત્યારે ત્યાંની બે વસ્તુ આપણને પ્રથમ નજરે જ ઉડીને આંખે વળગે છે તે છે એક સ્વચ્છતા બીજી traffic sense આ બન્ને વસ્તુઓ કેવળ લોકજાગૃતિના માધ્યમથી  જ વિકસિત કરી શકાય નહીં કે દંડની રકમ વધારવાથી તે તો આ સમગ્ર વ્યવસ્થાનો એક નાનો એવો ભાગ હોઈ શકે પરંતુ જ્યાં સુધી દેશનો આમ નાગરિક સ્વયં જાહેરમાં કચરો નાખતા અચકાશે નહીં કે ખોટું પાર્કિંગ એટલે કે અન્ય કોઈને અડચણરૂપ થાય તેવું પાર્કિંગ કરવાનું ટાળશે નહીં ત્યાં સુધી આ કેવળ વિવાદ અને ચર્ચાનો હિસ્સો જ રહેશે ટ્રાફિક સેન્સ વાસ્તવમાં માર્ગ ઉપર દેખાશે નહીં પણ અખબારોમાં વંચાશે અને ટીવી ઉપર ચર્ચાશે.

આમ આ સમગ્ર જવાબદારી અદા કરવાની ફરજ મારી તમારી સૌની હોય આપણે સૌ આનું ચૂસ્ત રીતે પાલન કરીએ  અન્ય નાગરીકોને પણ પાલન કરવા સમજાવી  અને આ રીતે આપણી નવી પેઢીને એક સુંદર ટ્રાફિક સેન્સનો વારસો આપીએ અને જો ખરેખર આપણે આ કરી શકીસુ તો વિશ્વ અને આપણી આવનારી પેઢી આપણી ઉપર ગર્વ લેશે એમાં કોઈ શંકા નથી  બસ એટલું જ.